*** (Өгүүллэг - 2р хэсэг)

Эгэл биш энэ шөнөөс яг нэг жилийн өмнө би зүрхэндээ хайрлаж буй тэр нэгэн бүсгүйтэйгээ анх танилцаж билээ. Гарыг нь атгах байтугай ядаж л нэрийг нь мэдэхгүй түүнийхээ булбарайхан халуун уруулыг үнсэж танилцсандаа би итгэж яддаг. Тэр мөчийг төсөөлөх бүр атгахан зүрх минь цээжиндээ багтаж ядан оволздог.
Нэг жилийн өмнөх миний гишгэсэн мөр, таньж байна аа би. Тэнгисийн эрэг дээрх нойтон чулуу шиг том нүд дэргэдүүр өнгөрснийг одоо ч хэрнэ санаж байна аа би. Тэнгисийн эрэг дээрх нойтон чулуу шиг тэр нүд дэргэдүүр өнгөрөхөд хотын гудамж гэв гэнэт хоосон хүнгүй болчихсон. Тэгээд л би чамаас өөр хэнийг ч харахаа больчихсон. Чамаас өөр хэнийг ч харахаа больсон тэр агшинд сэтгэл зүрх миний биеийг чамруу чангааж байсан. Чамруу өөрийн мэдэлгүй ширтэн очиход чи ч мөн надаас харц салгалгүй догдлон байсан. Тэгээд л би шууд үнсчихсэн. Тээглээд байсан сэтгэл цээжийг маань тас татан гараад нисчихсэн...

***

Үргэлжлэл бий...

Тэр бүсгүй

Тэр бүсгүй,
хассан тайрсан
хав хар үстэй.

харанхуйд л өмсдөг
хав хар бошинзтой.
хараад л суумаар
хав хар нүдтэй.
хав хар нүд нь
хайр хүсэх мэт,
халамж нэхэх мэт
хав хар.

Тэр бүсгүй,
цангасан хүлээсэн,
цалгисан дэвэрсэн
цав цагаан сэтгэлтэй.
цав цагаан сэтгэл нь гэвч
цаг хугацааг
царайчилсаар байгаад
цантсан цонхийсон
цас шиг, цаас шиг
цав цагаан.

Тэр бүсгүй,
урагдсан хазагдсан,
уйлсан гомдсон,
ув улаан уруултай.
ууртай догшин,
улалзаж төөнөсөөр
уйтгарлаад л,
уйлаад л тайтгардаг
ув улаан.

Тэр бүсгүй,
цэв цэнхэр...

Сэтгэл

ХҮСЭЛ МӨРӨӨДӨЛ,
Хүн дээр иржээ...
Хүмүүс тэгж анх,
ЖИГҮҮРТЭЙ болжээ...

Гариг ертөнцийн
тэр их ЭРДНЭЭС
Ганцхан,
Хүн л,
СЭТГЭЛИЙГ сонгожээ...
Жигүүрээ гэвч дэлгэхийг хүсээгүй
Жирийн хүмүүс нь газар дээр үлджээ...
НИСЭХ МИНЬ...

ХҮСЭЛ ШУНАЛ,
Хүн дээр иржээ...
Хүмүүс тэгж анх,
ШАНАЛАЛТАЙ болжээ...
Гариг ертөнц дээр
амьдрагсдын дотроос
Ганцхан,
Хүн л,
сэтгэлээ худалдав...
Жижигхэн далавчиндаа хүндэдсэн хөрөнгөтэй
Жирийн худалдаачдыг газар ч даасангүй ээ...

Загас сэлүүрээ
Юугаар ч солиогүй шиг
Шувуу жигүүрээ
Хэнд ч өгөөгүй шиг
Үнэт эрднээ цээжиндээ тэврээд
Үүлс сарнитал жигүүрээ дэлгээд
Үргэж,
НИСЭХ МИНЬ...

*** (Өгүүллэг - 1р хэсэг)

Ямар ч л байсан их л завгүй гэртээ байлаа. Цаг нилээд орой болж. Гэнэт тог тасран хав харанхуй болоход лаа асаахаас залхуурч буйдан дээрээ шигдэн суув. Нам гүм.., тайван, нэг л сайхан мэдрэмж төрөн, тог тасраад ингэж хэвтэх сайхан шүү гэж бодлоо... Гэтэл утас дугарав. Танихгүй нэгэн дугаараас "Цонхоороо хар даа" гэх мэссежийг уншаад шууд л босч хөшгөө яран их хотын амьдралыг харж хааяа нэг бодолд автдаг тэр л цонхоороо ялимгүй догдолсон сэтгэлээр өнгийн харлаа.
Гадаа цас оржээ... Бүр том томоороо малгайлан бударч, цасны ширхэг бүрээс гэрэл цацрах шиг нүд баясан сэтгэл уужирлаа. Тэнгэрээс хөвсийн унаж ертөнцийн муу муухай бүгдийг даран ариухан цагаан шинэ ертөнцийг бий болгож буй тэр цасан ширхэгүүд нүдний өмнүүр бүжиглэн байхыг хараад өөрийн эрхгүй урт гэгч нь санаа алдан нүдээ зөөлөн анилаа...
Угаас цас бороонд ухаангүй дурлагч миний сэтгэл намайг нэг мэдхэд цасан дунд тэнгэр өөд харан зогсоочихсон байлаа. Би гэрээсээ холдон хүнгүй нам гүмрүү элдвийг бодон мөрөөдөлд автан алхалсаар байв. Тэр болтол нөгөө дугаараас хариу ирээгүй л байлаа.
Зөндөө удаан алхсан ч би огт даарсангүй. Хүйтэн ч цаанаа л дулаахан санагддаг энэ улиралд би хайртай... Цас орсны дараах цэнгэг агаараар амьсгалах би дуртай...
Би явсаар нэг том гацуур модны доор ирэн дээш ширтлээ. Тэргэл саран үүлэн чөлөөний завсраар дөнгөж цухуйж харагдав. Тэнд би тэнгэрлүү ширтэн энэ хорвоо ертөнц яагаад ийм сайхан, амьдрал гэдэг яагаад тийм амттайг бишрэн зогсож байсан юм.
Тэнгэр цэлмэж сарны туяа цасан дээр ойн гялтганаж тэр шөнө мөнгөн шөнө болон хувирлаа. Эргэн тойрон нам гүм цав цагаан, тэнгэрт бүртийх ч үүлгүй, мөнхийн одод анивчин гялбаад мөнгөн саран мишээн цацархад хүний сэтгэлээс түүнийг орлуулах ямар ч гайхалтай үг үл олдоно...

***

Үргэлжлэл бий...

Уйлж зүүдэллээ...

Уйтгарлаж уйтгарлаж унтаад, уйлж зүүдэллээ
Уулгүй, усгүй, эзгүй газар
Ургаж дээ би, уйлахаас яахав...

Хөөр баяр, аз жаргалаас түмэн бээр алсад ганцаар
Хөлөө мод шиг газарт булаад
Хөшиж дээ би, уйлахаас яахав...
Навчин хэлбэртэй нулимс ар араас нь унагахад
Намар оройн салхи гунигт гараараа арчина
Хөлийг минь тойрч эргэлдээд мянган нулимс
Хөрсөнд шингэнэ, ахиад л надаас унана.

Гэтэл тээр дээр...
Тийм өндөрт ганц шувуу, бас л уйлчихаж
Тэнгэр нулимсыг нь үүлээр арчина
Газарт ч нулимс...
Тэнгэрт ч нулимс...
Ганцаар сэтгэл үргэлж нулимстай...

Ганцаараа...

Тийм ээ,
Хайрт минь цаг хугацаа ийм уйтгартай
Тэвчиж хүлээнэ гэдэг ийм хэцүү
Ганцаардал гэдэг яг л элс шиг
Шигдээд л, шигдээд л,
Гараас минь чи л ирж татахгүй бол...

Тээр жилийн тэр өдөр

Арвын Г-ийн охин хүзүүндээ толботой хичээлдээ ирсэн өдөр
Анхны хайрын навч унаж сэтгэлийн мөчир эзгүйрсэн нэг их гунигтай өдөр
Тормогор нүдэн охинд тэгтлээн гомдоод нэг ч үг дуугараагүй өдөр
Тооны дэвтэр дээрээ хайртай байсаан гэж бичээд муу авсан өдөр өө...

Төсөөлөл...

Ганцхан ширхэг сормуус тасраад
Эсвэл, ганцхан ширхэг навч тасраад
Эсвэл бүр, ганцхан дусал нулимс тасраад
Амьтай мэт алгуурхан дээшилж эхэлвэл
Араас нь ширтээд л би газар дээр үлдвэл
Тэнгэрээс хэн нэг нь тэднийг ховсдох мэт дуудвал
Тэр зүгээс нь бүр нүд сохлом гэгээ татаж байвал
Үүл зөөлөн ярагдаж тэнгэрийн орон харагдвал
Үсрээд орчихож чадахгүйдээ чимээгүйхэн уйлвал
Хаа нэгтэй бас нэг хүн над шиг түүнийг олж харвал
Харцнаасаа алдахгүйн тулд тэгээд яаран нулимсаа арчвал
Нисэж байсан шувуу жигүүрээ хумин тэднийг өнгөрөхийг хүлээвэл
Нэг өд нь сугарч гар дээр минь унаад "шүлэг бичээч" гэж хэлвэл
Өвс "үндсээс минь салгаад өгөөч" гээд өмднөөс минь угзарвал
Өө, ядаж сартай шөнөөр солонго татвал
Төсөөллөөсөө татгалзаж би чадахсан...

ЗҮГЭЭР Л ХҮҮРНЭВ... (Нэгэн бүтэлгүй дурлалын захиалгаар)

Би чамд анх цэцэрлэгт байхдаа л дурласан
Бие сэтгэл гэж юу байдгийг мэдэхгүй хэрнээ дурласан
Ганц л удаа би чамайг харсан
Ямар харагдаж байсныг чинь одоо даанч санахгүй
Тэрнээс хойш би чамайг хараагүй
Тэгээд л чамайг ор тас мартчихсан,

Сурагч болчихоод ахиад чамайг санасан
Санасан болохоор эргээд чамайг хайсан
Хайгаад олсон болохоор тэмүүлсэн
Харамсалтай нь чи дэндүү хол байсан,

Гэсэн ч чамайг мөрөөдсөн
Гэнэн дурлалдаа живж байсан
Хөөрхөн гэж чамайг өхөөрдсөн
Хөгжилтэй гэж намайг энхрийлсэн

Харихаар явах замд

Яагаад гэнэт цас орчихов доо харих гэж явсан юмсан
Яруу сэтгэл уйлан догдлоод л яаж ч одоо харих вэ дээ
Яагаад гэнэт цас орчихов оо бударч нэвсийн сэтгэл уяраад л
Ямар сайхан шөнө вэ харих гэж явсан юмсан...

Цасхан

Цэцэрлэгийн хүүхдүүд шиг
Жижигхэн цагаан юмнууд
Хаа сайгүй шуугилдан үсчинэ.
Цэвэр цагаахан тэд
Нэг нэгээрээ газар унаад
Чимээгүй, хөдөлгөөнгүй болоход
Гишгэх ч газар олдохгүй
Хэцүү байлаа.

Уулзах юмсан...

Хамгийн сүүлд чамтай уулзахад
Намар байсан юмсан
Одоо гэтэл өвөл болчихож,
Харин миний сэтгэлд
Зун дуусаагүй л байх юм

Чамтай уулзаж
Уруулыг чинь амтлах юмсан
Даанч би энд
Чи тэнд байгаа болохоор
Бидний хийж чадах ганц зүйл
Дээшээ тэнгэр өөд харж
Нэгэн зүйлийг хамтдаа
Мөрөөдөх юм даа

Би энд хөх тэнгэр харж байна
Чи минь мөн харж байгаа
Бид нэг ижил зүйл харна гэдэг чинь
Хамт байгаагаас ялгаа юун тийм үү...

Юун төлөө?

Чи ер нь өөрийгөө мэдэх үү
Яг яагаад амьсгалаад
Юуны төлөө алхалаад
Юунд тэгтэлээ догдлож
Яах гэж ингэж уйтгарладаг юм бэ

Амьсгалах тоолонд чинь агаар хорогдоно
Алхах тоолонд гутал чинь элэгдэнэ
Догдлох бүрт зүрх чинь савлаж
Гуних тоолонд сэтгэл чинь шанална

Харин энэ бүгд юуны төлөө гэдэг нь
Нүдээ анихад чинь харагддаг бол
Хамаагүй бүх агаараар амьсгал
Хамаагүй ээ гутлаа цоортол алх
Сэтгэл зүрхээ сийчсэн ч чиний дур
Харин харагдахгүй байгаа бол
Зүгээр л үхчих...

Найзтай болохсон

Тамхи шиг
Ганц сайхан найзтай болохсон
Тайвшруулдаг, инээлгэдэг
Уурласан ч, уйлсан ч тоохгүй
Уугиж л байдаг
Тал засаж зусарддаггүй
Зовлон тоочдоггүй
Тайван, уужуу, хүлээцтэй
Мэрүүлсээр, соруулсаар, уугисаар дуусахаа
Мэдсэн ч тоохгүй
Уугиж л байдаг
Тамхи шиг
Ганц сайхан найзтай болохсон

Архи шиг
Ганц сайхан найзтай болохсон
Амьдралд гутрахад, гуниглахад
Хажууд байдаг
Айж ичихийг минь мартуулдаг, шартуулдаг
Зовлон ойлгодог
Зориг оруулдаг
Шүлэг бичүүлж, дуу дуулуулдаг
Уйлж унжаад сүйд болдоггүй
Урвадаггүй, шарвадаггүй
Архи шиг
Ганц сайхан найзтай болохсон

Санаанаас сая сая төгрөг төрөхийн нууц

Ойрд мөнгөний талаар их бодох боллоо...
Яаж мөнгө олох вэ, ядаж өөрөө жижиг бизнесэрхүү юм хийдэг ч юм уу эсвэл сайхан зөөгчөө хийгээд жоохон ч атугай өөрийн гэсэн мөнгөтэй болмоор санагдах юм. Хичнээн санаа байвч яаж мөнгөний эх үүсвэр олох тухайгаа бодоод бодоод олдоггүй ээ. Харин тэгтэл 4 хоногийн өмнө аав маань нэг лекцэнд суух зарлиг надад буулгалаа. Юун лекц вэ гэтэл "Санаанаас сая сая төгрөг төрөхийн нууц" хэмээх Монголын топ бизнесменүүдийн тавих лекц юмсанж. Тэгээд үүнийг сонсоод л шууд билетийг нь аваад өчигдөр очиж суув аа. Хамгийн эхэнд Буян холдингийн ерөнхий захирал Жаргалсайхан гуай гозойтол гарч ирээд сүрхий сүрхий юм ярьж байна. Их хошигнох юмаа, түүнийхээр бол нэгдүгээрт эх оронч бай гэнэ. Ядаж л үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмж гэж байна. Өөрөө бол хужаа нарт их дургүй гэсэн, барилга бариж байгаа хужаа нарт нүүр өгөх хэрэггүй, барилгаа сайхан бариулчихаад л жагсаагаад хөөгөөд явуул, монгол охидууд өөрсдөө очиж өвөрт нь орох шаардлагагүй шд гэж байна лээ. Үнэн үг. Тэгээд цааш нь нөгөө улс төрөө яриад л байна лээ. Улс төр их чухал шүү л гэж байсан. Эцэст нь: Өнөөдөр бүтэхгүй бол маргааш заавал бүтнэ гэж бодож байгаарай гэж илтгэлээ дуусгасан.
За тэгээд түүний дараагаар Чингис хаан клуб гэл үү юу гэлээ нэг тийм газрын ерөнхийлөгч манлай бизнесмен Цогоо гэж хүн илтгэлээ тавьсан.

***

Ердөө ганцхан харсан ч мартахын аргагүй харц
Ертөнцөд нэг л байдаг
Би түүнийг нь харсан
Ердөө ганцхан үнссэн ч үргэлж амтагдах уруул
Ертөнцөд нэг л байдаг
Би түүнийг нь үнссэн
Хэд дахин хараад ч эргэж санагддаггүй харцнуудаас
Хичнээн удаа үнсээд ч ахиж амтагддаггүй уруулуудаас
Хэтэрхий өөр
Өдөр болгон дурлаад ч ханахгүй хязгааргүй сэтгэл
Өөрт минь бас нэг л байдаг
Чи түүнийг нь аваарай...

Зөрөөд өнгөрөх инээмсэглэлийг урд нь харсан ч юм шиг
Зөөлөн тэр л дуу хоолойг өмнө нь сонссон ч юм шиг
Зүүдэлчихээд мартаж орхисон сэтгэлд танил учирлууд
Зүрхэнд минь ахиад хичнээн нуугдаж үлдээ бол?

Зөрөөд өнгөрөх бүсгүйд би нэг л танил санагдаад
Зөв совин хэн хэнд маань нэг л зүйлийг шивнээд
Урд насандаа дурлалцаж байсан сэтгэлт хосууд ингээд
Учирна гэж байдаг юм уу? ямар танил уруул вэ.

***

Гэрийнхээ цонхыг чи минь томоос том нээчихсэн байна
Гэгээн өглөөний агаараар ханатал амьсгалах гэж тэр биз
Сэтгэлийнхээ цонхыг надад яг ингээд нээчихсэн болохоор
Сэвтүүлэхгүй хиртүүлэхгүй, хайраар дүүрэн байлгах юмсан...

Өөр амьдрал хүсээд...

Шувуу байж гэнэ.
Загас байж гэнэ.
Тэнгэрээр нисдэг байж.
Тэнгист сэлдэг байж.
Адилгүй, хоорондоо шал өөр...
Атаархаж, өөр амьдралыг хүсэж...

Тэнгэрээс уйдаж шувуу тэнгисийг мөрөөднө
Тэнгисээс залхаж загас тэнгэрийг хүснэ
Загас шувуунаас далавчийг нь гуйж гэнэ
Загаснаас шувуу сэлүүрийг нь нэхэж гэнэ
Өөрөө л хүссэн. Шувуу далавчгүй,
Гэхдээ сэлүүртэй болсон
Өөрөө л хүссэн. Загас сэлүүргүй,
Гэхдээ далавчтай болсон
Тэнгэрт нэг нь хатаж үхсэн.
Тэнгист нөгөө нь живж үхсэн.

Чи зовлон дундах инээмсэглэл

Чи зовлон дундах инээмсэглэл
Би жаргал дундах гуниг

Чамаас жаргалыг л мэдрэх атал
Надаас гунигт үгс урсдаг

Чи зовлон дундаас гэрэлтэх
Итгэмээргүй цагаахан инээмсэглэл

Ийм л сайхныг чинь ширтэгч
Би инээмсэглэлд дурласан гуниг

Чи зовлон дундах инээмсэглэл
Би жаргал дундах гуниг

Цагаан сарнай...

Дахиад арван жил өнгөрөхөд
Бундангийн боол бундангийн ноён болно
Ноён болтол ч зай байна
Харин бундангийн боол өнгөө өөрчилж гилийн ноён болохгүй...

Үнсэлцье?

Хайртай юм чинь ичээд яах юм бэ
Хоёулаа үнсэлцье
Амьсгалынхаа эцсийн мөчийг хүртэл
Анхных шигээ л хайрлана...

Хүсдэг юм чинь ичээд яах юм бэ
Хоёулаа үнсэлцье
Үүрийн цолмон ганцаар үлддэг шиг
Үүрд чамдаа, би л үлдэнэ...

Танилцахаасаа ч өмнө үнсчихсэн болохоор
Харцаараа шүлэг бичээд хийсгэчихсэн болохоор
Хоёулаа үнсэлцье
Хариуд нь чамайгаа дагуулж сарлуу нисье...

Бороо ороход...

Шөнө дунд бороо орж байна
Одоо чинь юу билээ 9р сар бил үү?
Есөн сарын сүүлээр бороо ороод л...
Зарим нэгний сэтгэлд анхны хайр нь бодогдлоо л гэнэ
Хэнэггүй нэгэн нь дотроо
"гадаа юу дугарав" гэж гайхсан гэнэ
Харин би шаагих чимээг сонсоод
Хоёр нүдээ зөөлөн аниад
Бага насныхаа андын үерхэлээ
Эргээд нэг дурсан бодлоо...

Хайртай залуу чинь үхчихвэл чи яах вэ?

…Хайртай залуу чинь үхчихвэл чи яах вэ?
Хашгираад ч орилоод ч босож ирэхгүй чив чимээгүй хэвтээд л
Хамгийн сүүлчийн удаа гээд үнсэж ч амжаагүй байхад чинь
Хайртай залуу чинь үхчихвэл чи яах вэ?...

Хугараагүй нуруу

Эр хүний сэтгэлийн талаар хүүрнэн өгүүлье. Төвөгтэй төрсөн энэ хүйс нь байгалиасаа яг үнэндээ өрөвчхөн төрдөг. Юмыг хүлээж авах, ухан бодохдоо гүнд нь хүртэл нэвтэрч чаддаг чадвартай. Гагцхүү тэдний бусдыг хамгаалах зөн нь гадагшаа биш дотогшоо урсгалтай болгосон аж. Шалдар булдар зүйл ярьж эмэгтэйчүүд шиг гоншигонох нь ховор. Хэр баргийн зовлонд үг дуугараад гомдол мэдүүлэх нь цөөн. Гаднаа гүдэсхэн гүргэр мэт боловч дотроо л хайр энэрэл буцалгаж байдгийм. Зарим эмэгтэйчүүд бухимдахдаа эрчүүдийг янз бүрээр л хэлдэг. Хэнэггүй залхуу, хувирамтгай, завхай, “эр хүнд итгэхээр эрхий хуруундаа итгэ” гээд л...
Энэ ч яахав эмэгтэй хүн бусдыг муулж хов жив ярьж доторхоо онгойлгодог байгаль эхээс өгсөн хөөрхийлэлтэй заяа нь тэр юм. Уй гуниг, хагацал зовлон ирэхийн цагт эр эмийн ялгаа эрс тэс. Эмэгтэйчүүд уйлж орилолдоно, эрэгтэй хүмүүс хөмхий зуулттай дүнсгэр дуугүй. Хэн илүү шаналдаг гэж бодно. Нулимсаа цээж руугээ урсгаж, бүхэл зүйлд өөрийгөө буруутган сэтгэлээ сэмлэдэг нь эр хүн л байдаг. Хэрүүл болоход эмэгтэй хүн л галзууран дөвчигнөж байдаг, харин эр хүн тайван сонсож суудаг. Энд би хагас дутуу эр хүний талаар бус жинхэнэ эр хүний мөн чанарын тухай л ярьж байна. Ээмэг, зүүлт, бөгж эрээн мяраан болсон эр хүн ямар харагдах билээ. Эм хүн л түүнийг эдэлж хэрэглэхээс бус эр хүн түүнд шунаад эхэлбэл хэн болох билээ. Нөхөрлөл гэдэг үг эм хүнд байдаг гэхэд эргэлзмээр. Хар бага наснаасаа хардах завгүй нөхөрлөж чаддаг нь эр улсууд л байдаг. Алдаа эндэгдлийг уужуу дотордоо өөршөөн уучилдаг нь эм хүн бус эр хүн л чаддаг. Угаас үг дуу цөөтэй гомдол мэдүүлдэггүй болохоор эрэгтэйчүүд эрхээ хамгаалъя гээд гудманд гарч жагссангүй, уулаас түшиг тулгуурын заяатай тэд эмэгтэйчүүдийнхээ тэнэглэлийг уучлан хэлтрүүлж битүү гунирхлаа дотроо хураасаар л явж байгаа... Эр, эм хоёр энэ орчлонд ижилхэн л алдаж онож, зовж зүдэрч байгаа. Нэг хүйс нь нөгөөгөөсөө илүү тавилантай юм бол байхгүй. Эмэгтэй хүний хэлдгээр эм хүйс илүү зовлонтой ч эр хүйсийнхээ ард хоцорч үлдэх нь элбэг. Эр хүн жаргалаар байдаг ч гэлээ эрт үхдэг нь тэднийг ямаршуухан зовлон амсдагийг харуулах биз.

Би гал, Чи ус

Чи ус.
Уяран урсаж
Уур болон дэгдэж
Мөс болон хөлдөж чадна.

Би гал.
Халуун илчээр төөнөж
Хайлтал чинь дүрэлзэж
Үнс болон унтарч чадна.

Халуун илчээр төөнөхөд минь чи уяран урсаж
Хайлуулан дүрэлзэхэд минь чи уур болон дэгдэнэ.
Хүйтэн хатуу болоход чинь би үнс болон унтарч
Хүсэвч ус галыг ахин яаж асаах билээ.

Уяран урсахад чинь би зөөлнөөр төөнөж
Уур болон бүжихэд чинь би халуунаар дүрэлзэнэ.
Хүсэл шатсан халуун гал чамайг минь үгүй болгож
Хичээвч гал усыг хэрхэн бий болгох билээ.

Уур болоод замхарчихна
Унтраад үнс болчихно
Чамд ойртож болохгүй
Чи ус. Би гал.

Навчаа санагалзсан мөчирний шүлэг

Гуниглаж суухдаа тэр шөнө нууцаа шивнээд явсан
Гурвалжин навч өнөө мөчирөө орхиод нисчихжээ
Борооны дараах үнэрт сэтгэл гэгэлзэн догдолсондоо л
Бодож явдаг нууцаа чамд итгэж шивнэсэн сэн

Тээж явдаг нууц минь хадгалахад тийм хэцүү санагдсан уу
Тэгээд л чи гунигласаар байгаад мөчирөө орхиод нисчихээ юу
Нойтон борооны дараах анхилуун салхинаар тасарч гарсан
Нов ногоон хүүхэн навч гунигтай л хийсэж яваа болов уу

Надаас хийсээд явчихсан нууцыг минь мэддэг навч минь
Нандин цагаан сэтгэлээ чи ямархан нэгэнд дэлгээ бол
Хөнгөн цас дээрээс будран өвөл ирлээ даарч байна уу
Хөлөртөл чинь тэврээд дулаацуулмаар байвч мөчиртөө чи алга даа

Маргааш...

Өөрчлөх боломж бүхий өчигдрийг өнөөдөр гэдэг шүү дээ.
Харин өөрчлөгдөх боломж бүхий өнөөдрийг маргааш гэж хэлж болно оо...
Би маргаашд их дуртай,
маргааш өнөөдрөөс хавьгүй илүү.
Өч дөчнөөн боломж бүхий маргаашууд ар араасаа цувран намайг хүлээж байгаа гэхээр яасан баярлууштай вэ.
Би шинэ өглөө эхлэхэд дуртай
"Шинэ өглөөний мэнд хүргэе" гэж дотны хүндээ хэлэх бүр ч жаргалтай.
Алтан нар хорвоо дэлхийг гэрэлтүүлж
Сэргэлэн шувууд баясалтай нь аргагүй жиргэхийг сонсоод
"Шинэ өглөө" гэж өөртөө шивнээд хөнжлөө хуу татан орноосоо босох сайхан тийм үү..
Толиныхоо өмнө өөртөө итгэлтэйгээр зогсоод хаалгаа нээн шинэ боломжруу алхахад
чихэнд эгшиглэх эрч хүчээр дүүрэн хэмнэлд өөрийн эрхгүй толгой дохин алхална.
Чанх өөдөөс нар тусч
цэлмэг хөх тэнгэр, дээр минь гялтайна.
Байрны гадаа өглөө бүр нохойгоо салхилуулах ахын хажуугаар нохойг нь танимхайрч шүгэлдчихээд цааш алхана
Хажуугаар нь гүйцэж түрүүлж байхдаа "энэ охин яасан нойрмог байх юмбдэ" гэж нэг бодчихоод
ганган машин хөлөглөсөн гаруудад "би наадхаас чинь илүүг унана" гэдэг хүслээ урдуур нь хээв нэг алхаж байхдаа бараг хэлчихээд л өнгөрнө.
Хэсэгхэн шороон замтай газар машин тоос босгон өнгөрхөд нүдээ ч цавчилгүй цүнхээ барин
гялалзсан ботинктой залуу тоос зүсэн тодрон алхана
Гэтэл хажууд хүмүүс ам хамраа дараад л сүртэй...
Өглөөний эрч хүч хичнээн их гэдгийг энэ жишээ нотлоно шүү
Цааш алхан зам гардаг яг тэр газраараа хэзээ ч гүйж гарч үзээгүй ээ
Эмийн сангийн эгч нээлттэй гэдэг бичгээ эргүүлж тавьчихаад шалаа арчиж байгаа нь харагдана
Бүгд л хичээл сургууль, ажил төрөлдөө яаран алхаж дотроо нэгийг бодон алхана..
Автобусны буудал арай хол болсон болоод ч тэр үү олон хүнтэй зөрж олон юм бодож алхах юм.
Өмнө нь гэрээсээ гараад iPodoo асаан 1 дуу хагастай сонсоход буудал орчихдог л байсан
одоо яг 2 дуу сонсоод байгаа юм.
Түүний ачаар өглөөний сайхныг хагас дуугаар илүү мэдэрч байна шүү..
Түрүү жил нойрондоо дийлдэн оройтож босчихоод хам хум гарч автобусны араас гүйн байж суугаад хичээлээсээ хоцорчихдог байлаа
Харин олон маргааш өнгөрч алдаагаа бага багаар засч амьдралд арай ухаалаг хандахыг хүсэх болсон.
Цаашдаа маргааш бүхэнд улам л татагдах болно
Өчигдрөөс маргааш хамаагүй илүү байгаа биз...

Ганцаардлаас зугатаая

Ганцаараа үлдсэн навч мөчрөөсөө зүүгдээд уйлж байна.
Гадаа намар ирчихсэн.
Газар ойрхон харагдаж байна.

Ганцхан олдох амьдралын намар хаяанд ирчихсэн байна.
Гараас минь атга.
Ганцаардлаас зугатаая

Охидод нэг тийм далд увидас байдаг

Охидод нэг тийм далд увидас байдаг
Олж түүнийг нь харсан залуу гунигийн далайд живдэг
Эцсийн удаа орчлонг харахаар тэнгисийн дундаас тэмүүлтэл
Инээмсэглэсэн бүсгүй нүдрүү нь ширтээд эрэг дээр сууж байдаг

Охидод нэг тийм хязгааргүй хүч байдаг
Олж түүнийг нь харсан залуу үхлээс ч айхаан больдог
Орь залуухан сэтгэлүүд ийм л шаналалаас болоод
Орчлонг орхисон гунигт түүх тоо томшгүй байдаг

Охидод нэг тийм хэмжээлшгүй гоо үзэсгэлэн байдаг
Олж түүнийг нь харсан залуу бүхнээ дэнчинд тавьдаг
Гэрэлт саран доорх хэдэн зуун учрал тохиолын цаана
Гэмгүй дурласан сэтгэл л дандаа золиос болж үлддэг

Охидод нэг тийм далд увидас байдаг
Олж түүнийг нь харчихаад би ...

***

Тээр жил зүүдлээд мартчихсан нүд энэ байна, мөн байна
Тэргэл сар цагаан цас лааны гэрэл улаан дарс
Унтаж сэрээд удтал санааширсан учрал энэ байна
Уучлаарай чи намайг танихгүй, гэхдээ л мөн байна

Инээмсэглэл чинь ийм байлуу нэг л танил
Их зантай хар үстэй тээр жилийн минь зүүд
Зөн чагнаж зүүд нотлох мэт ахиад л цас хаяллаа
Зүгээр дээ чи намайг танихгүй гэхдээ л мөн байна

Харц тулгарч сэтгэл ичингүйрэх энэ л агшинг
Хайр соёолж дурлал нахиалсан энэ л мөчийг
Эгэл нэгэн залуугийн инээмсэглэсэн нууцлаг харцыг
Эрт орой чи зүүдлэх л болно, тэгээд удтал санааширна

Зүүдэлчихээд мартаж орхисон учрал энэ байна, мөн байна
Зүрх зүрхээ нүд нүдээ ширтэж байна би мэдэрч байна
Нэг л шөнө чамайг ахиад л зүүдэлнэ тэгээд л би мартчихна
Нэвсийсэн цастай өвлөөр надтай чи учирна тэгэхэд л гэнэт санана...

Тэр тамхи татдаг

Санаа алдаж байгаагаа бусдаас нуух гэж
Тэр тамхи татдаг
Санаашрал нь утаа болоод түүнийг орхиж байна гэж итгэж
Тэр тамхи татдаг


Цав цагаан үүлсийг уруулаараа зурах гэж
Тэр тамхи татдаг
Цаг хугацааг үнс болон үлддэгийг мартахгүйн тулд
Тэр тамхи татдаг
Навч болоод өвсний зовлонг амтлах гэж
Тэр тамхи татдаг
Түүнд буй юм бүхэн уугиж үгүй болно гэж сэтгэж
Тэр тамхи татдаг
Шунал, хүслээ мансуурлаар дэврээх гэж
Тэр тамхи татдаг
Шувуу шиг гуурс бүхэндээ хий дүүргээд хаашаа ч юм нисэх гэж
Тэр тамхи татдаг...

Би чиний залуу

Нүдээ аниад намайг олж хараарай - би царайлаг залуу
Нүцгэн биеэрээ амтлаад нэг үзээрэй - би янаг халуун
Чихээ таглаад дуулахыг минь сонсоорой - би сайхан хоолойтой
Чин сэтгэлээсээ ярихыг минь чагнаарай - би чиний залуу

Нүдээ аньчихаад байхад чинь би харагдаад байвал
Нүцгэн биеэс чинь би л амтагдаад байвал
Чихээ тагласан ч гэсэн дуу минь сонсогдоод байвал
Чин сэтгэлээсээ итгэж болно. Би чиний залуу

♫♪♪... ЗАМД ГАРСАН ...♪♪♫

Нэг л өглөө
гитараа үүрээд гэрээсээ гарсан
Нэг уужим амьсгалж
тэнгэр лүү ширтчихээд л
алхаж эхэлсэн.
Аз жаргалын эрэл,
Аян замд ганцаараа гарсан


Зам, шороо, чулуу, өвс
Замаг, шалбааг, намаг, горхи
Хүн, мод, цэцэг, буга
Хүүхэд, хөгшид, навчис, шувуу
Дурлал гэж чухам юу байдгийг
Дуулахаар,
Харахаар,
бас амтлаж үзэхээр
Аз жаргалын эрэл,
Аян замд ганцаараа гарсан

Охид юуг мөрөөдөж,
залуус юу хүсдгийг
Одод хэрхэн анивчиж,
үүлс яаж тэвэрдгийг
Дурлал гэж чухам юу байдгийг
Дуулж, харж,
бас амтлаж үзэхээр
Аз жаргал, хүсэл мөрөөдлөө олохоор
Аян замд ганцаараа гарсан...

***

Энэ зун ингээд дуусдаг юм байж
Эхлэлээс төгсгөл хүртэл сайхан байлаа
Гэхдээ яг хаана төгсөв?
Гэрлээ асаагаад хэсэг бодлоо...
Хамгийн сүүлд од харвахыг харсан
тэр үед үү,
Хачин их саналаа гээд чамайг тэвэрсэн
тэр мөчид үү?
Ямар ч байсан зун дууссан
Яалтай ч билээ одоо битгий гунигла!
Зуны зугаатай дурсамжаар зам хийж
Зулзаган гацуурын дэргэд анхны цастай хамт оч...
Цав цагаан цас тэнгэрээс бударч
Цав цагаан гудамжаар алхаж байна
гэж төсөөл...

Энэ зун ч их юм болж байна даа
Элдэв сонин сайхнаар эхлээд
Одоо яг ид дундаа явж байна..
Оддын доор элдвийг мөрөөдөж
Сар жаргатал гиеүрч суусан...
Тэндээс холдоод энд ирлээ
Тэвчихгүй нь ээ бүтэж үхэх нь
Эндээс яваад тийшээ зорилоо
Эцэст нь бүх зүйл сайхнаар төгсөнөө...

Инээмсэглэл шиг шав шар цэцгүүд...
Ийм сайхан байгаль, алтран шаргалтах нар
Голын урсгал...
Загаснууд эрэг дээр наранд биеэ ээгээд л
Гоё ч байна даа,
Шувууд мөчир дээр хэвтчихсэн
Юу ч юм хөөрөлдөөд л
Тэнд хоёр буга цэцэг түүж явна
Тээр тэнд хэсэг үүл хөзөр тоглож сууна
Юу вэ, би чинь хэдтэй билээ?
Ертөнцөд ирээд хэдэн ч жил болчихов доо

Үүл гэдэг тэнгэрийн хөрс
Үнэндээ мод биш гайхамшиг тэнд ургадаг
Бурхад түүнээ услахад мартагдагсад доор нь
Бороо орлоо л гэж баярлахчаа аяддаг
Хааяа ч болов мод усла
Үхэгсэд баярлана
Хариуд нь бид тэнгэрт очиж
Гайхамшиг тарина...

Говь Гурван Сайханы Хавцгайтын аманд ажил амьдрал өрнөсөөр

Ñàéí áàéíà óó õàéðò áëîã ìèíü ýý! Áàñ ¿¿íèéã óíøèí ñóóãàà ¿íýí÷ àíä ìèíü? ªíººäºð 2010 îíû 6 ñàðûí 20í áè àæëûíõàà çàâ çàéãààð óóëàí äýýð ãàð÷ èíòåðíåò ãýã÷èéã ãàéõàí ñóóíà. ªíäºð ãàçàð ñ¿ëæýý ñàéòàé ó÷èð ýíä íàðíû ãýðëèéã íýã ãàðààðàà õàëõàëæ íºãºº ãàðààðàà áè÷èæ ñóóíà äàà. Áààçûí àæèë äóóñàõã¿é þì ºº. ªã뺺 ºäºð îðîé õýäýí øàð õàð áîð ¿ñòýé ìýäýõ ìýäýõã¿é õýëýýð øóóãèëäñàí ãàðóóäàä õîîë öàéã íü äºõ¿¿ëýõ þì. Áè ÿã îäîî ªìíºãîâèéíõîî Ãîâü Ãóðâàí Ñàéõàí óóëûí Õàâöãàéòûí àìàíä áàéðëàõ Õàíáîãä æóóë÷íû áààçûí óðä áàéðëàõ æèæèãõýí ßíãèðò ãýæ íýðëýäýã óóëàí äýýð áàéíà. Ýíä áàéãàëèéí ¿çýñãýëýí á¿ðäñýí ¿íýõýýð ñàéõàí ãàçàð ø¿¿... ªã뺺 îðîé áîë á¿ð ãî¸. Äàëàéí òºâøíººñ äýýø 2000 ìåòðèéí ºíäºðò áàéðëàäàã áîëîõîîð øºíèéí îäîä òýíãýð öàéðòàë õàðàãäàíà ø¿¿ äýý. ¯¿ð öàéòàë îä õàðæ õýâòñýí ÷ õàíàõààðã¿é. Íàð æàðãàõ ìàíäàõûã æèíõýíý óòãààð íü ýíäýýñ õàðæ áîëíî. Ýí¿¿õýí óóëñûí öààãóóð íàð óíàõàä òýíãýðèéí õàÿà óëàéðààä àæèë äàðàãäñàí õýíèéã ÷ çîã òóñãàæ þì áîäîãäóóëõààð ñàéõàí. Ýíä íýã çóíû õàãàñûã ºíãºðººæ áàéãààäàà èõ ñýòãýë õàíãàëóóí áàéäàã. Îðîé çàâ ãàðâàë óóëàí äýýð ãàð÷ àëñûí áàðàà øèðòýíãýý õàéðòàé ò¿¿íèéãýý áîäîõ íü óëàì ë ñýòãýë õºäºëãºì ø¿¿... Íàéç íºõºäòýé㺺 áàéâàë ðåñòîðàíû ãàäàà òàëáàéä öýâ õ¿éòýí ïèâî óóíãàà ãèòàð äàðæ ñóóâàë òýãýýä ë äèâààæààí äèâààæèí. :D Çèà çà òýãæ áàéãààä íýã çàâ ãàðâàë õýäýí çóðàã õèéå. Îäîî àæèëäàà ãàðúÿ äàà.

Уучлаарай намайг, үнэхээр уучлаарай...

Хүн төрөлхийн гэмт амьтан гэж би сонслоо. Яагаад? Учир нь төрсөн цагаасаа хүүхэд уйлж, хоол нэхэж, ээжийгээ нойргүй хонуулан зовоодог. Ингэж мэдээ ороогүй байхаасаа хүн гэм үйлддэг гэж хариулав. Би итгээгүй. Харин удалгүй би хүмүүсийн өмнө буруутан болох олон зүйл хийснээ саналаа. Өө сэвгүй ариухан хүн гэж байдаггүй байх, хүн бүр их бага хэмжээгээр гэм үйлдсэн байдаг. Харин миний хийсэн гэм бага биш харин бүр их. Би хэдий залуу хүн ч гэлээ өнгөрсөнөө эргээд харахад хүн ихээр гомдоосон нүгэл үйлдсэн л байна. Тэрнээс илүүг ч үйлдсэн. Эхэндээ би өөрөө хохирогч байснаа, дараагаар нь өрөөлийг гомдоож өмнөх гомдлоо нөхөх шиг санадаг болжээ. Намайг гэж сэтгэлээ харамгүй зориулсан хүнийг хөсөр хаяж, гомдоосон гэм хийсэн гэж би боддог. Харин миний гомдоосон хүмүүс намайг зүхэж явдаг эс бол мартаж орхисон үгүйг би даанч мэдэхгүй.

Найзууд минь миний энэ үгийг сонсоод “Үгүй дээ, чи хэний ч өмнө буруугүй. Тэр бол хүн бүрийн амьдралд тохиолддог л зүйл” гэж хэлнэ. Харин би сэтгэлдээ гэмтэй гэдгээ хүлээн зөвшөөрч, уучлал гуйх ёстойгоо ойлгосон.

Одоо би чадахын хэрээр өнгөрсөний алдаагаа давтахгүйг хичээнэ. Гэхдээ дахиад алдаж гишгэхээсээ айж байна. Яагаад гэвэл амьдралд ам гарч болдоггүй юм байна лээ. Өнөөдөр би инээж болно, эсвэл уйлж болно. Харин маргааш ямар байхыг таашгүй.

Тиймээс би уучлал гуйж байна. Өөрийнхөө гомдоосон хүмүүсээс чин сэтгэлээсээ уучлалт хүсье. Би цаг хугацааг буцааж хийсэн хэргээ эргүүлж чадахгүй. Гэхдээ би гэмшин харамсаж, үнэн сэтгэлээсээ чамаас уучлал гуймаар байна. Одоо миний хийж чадах зүйл энэ л юм даа.

***

Би мод чи уул. Би загас чи ус. Би од чи тэнгэр.

Чиний хөрсөнд би ургаж, чиний шимээр би тэтгэгдэж, чиний түшигт би оршдог.

Чамгүй бол би хатаж, чамгүй бол би мөхөж, чамгүй бол би харвана.

Модгүй уул нүцгэн. Загасгүй ус хоосон. Одгүй тэнгэр харанхуй.

Чи уул би мод. Чи ус би загас. Чи тэнгэр би од.

IELTS шалгалт өгсөн туршлагаас...

Өнгөрсөн 6 сард миний бие IELTS шалгалтыг анх удаа өгч үзсээн. Дундаж оноо нь 6.0 авсан ч үүндээ сэтгэл үнэхээр ханамжгүй байгаа. Онгироод байгаа юм биш шүү! Учрыг нь удахгүй тайлбарлая.
Энэхүү шалгалтад орж үзсэнийхээ дараа л хүн юун дээрээ анхаарах байснаа хамгийн их ойлгож мэддэг юм байна.

Гоё номнууд

Зиа ойрд нэг ийм ном уншаад их аятайхан байна аа би. Мэдээж хүн бүр "Нууц" гэдэг номыг мэдэх байх дэлхийн bestseller шүү дээ. Харин энэ хувилбар нь залуучуудад зориулж маш гайхалтайгаар тэдний үзэл бодолд нөлөөлхүйц болж чадсан гэж бодож байна. Өөрийн ирээдүйгээ хэрхэх талаар сайн мэдэхгүй, тэр талаар төсөөлөлгүй байгаа хэн нэгэнд хамгийн сайхан ирээдүйг өгч чадах байх шүү. Залуу насандаа амьдралыг зөв өөдрөгөөр харж бас их зоригтой хэрнээ бодол эрэгцүүлэлтэй алхам хийж сурахад туслаж чадах том "Нууц" шүү! Энэ гайхалтай номыг найздаа ч юм уу дүүдээ эсвэл хэн нэгний төрсөн өдрийн бэлэг болгож өгвөл үнэхээр гайхалтай том бэлэг болж чадна. Гэхдээ өөртөө бэлэглэх нь хамгийн том бэлэг шүү. Би энэ номыг бэлгэнд авсан болохоор үнэхээр сэтгэл татагдан уншсан. Гол нь ганц удаа уншаад хаячихаж болохгүй! Дахин дахин үг өгүүлбэрээр нь нягтлаж, бодож уншбал илүү ихээр өөрт чинь нөлөөлнө гэж зөвлөе. За тэгээд нууц гэж юу вэ гэдгийг ойлгоход тань амжилт хүсье!



За энэ бас их гайхалтай ном. Үнэхээр сэтгэхүй гэж ийм л байх ёстой юм байна, алсыг харж ихийг бүтээх ёстой юм байна гэдгийг өөрийн эрхгүй ухааруулж чадсан ном. Аливаа зүйлийг өөдрөг сайхнаар харуулж тэр болгоноо бодит жишээгээр баталгаажуулсан "үнэн" ном шүү. Уншиж байхдаа өөрт таалагдсан санаагаа бичиж аваад амьдралдаа хэрэгжүүлж, түүгээ мөрдлөг болговол амьдралд чинь томоор нөлөөлж чадахуйц ном шүү...











Дэлхийд алдартай гайхамшигт бүтээлүүдийн нэг "Усан доогуур хорин мянган бээр аялсан нь" хэмээх зохиолын эхний хэдэн өгүүлбэрийг уншиж эхлэхэд л надад таалагдсан. Бүр амтанд нь ороод өдөржин бариад суучихмаар л болсон. Гэхдээ би энэ номыг уншиж дуусаагүй байгаа, ер нь мэдээж адал явдал сонирхолтой баримтаар дүүрэн ном байна лээ. Аймар зузаан ном болохоор сонирхол их төрүүлдэг юм байна шүү. Би ч өөрөө геологич мэргэжилээр сурч байгаа болохоор их татагдсан. Адал явдалд дурлагч хүмүүс заавал уншаарай.









Ч.Лодойдамбын "Алтайд"роман. Энэ бол жинхэнэ геологчдийн тухай зохиол доо. Би бүр анх удаа л номыг тэгж амтлан уншсан. Би геологич болох болохоор мэддэг нэр томъёо гарч ирэхээр улам л татагдан уншсан. Энэ номыг уншаад сууж байхад үнэхээр геологи гэдэг мэрэгжил, геологич гэдэг хүнээр бахархаж байсан. Хөдөө уул хад, элсэн цөл, ус шалбааганд явж байхдаа ямар саад бэрхшээлтэй учрахаа мэдэхгүй хэрнээ юу ч болж байсан даваад зорилгоо бүтээнэ гэдэгтээ итгэл дүүрэн байдагт нь дотроо огшиж уншсан. Тэгж явж байхдаа багийнхаа хүмүүстэй хэрхэн дотносож хэрхэн хүн чанар гэдэг зүйлийг харуулж амь тэмцэн нэгнээ аварч сүрэг чоно тулж ирсэн ч гартаа ганцхан хутга атгачихаад нэгнийгээ хамгаалж зогсох тэр агшинг нүдэнд харагдтал бичсэн зохиол гэж хэлж чадна. Түүнээс илүү олон зүйлийг маш сонирхол татахуйцаар бичиж адал явдлыг жинхэнэ утгаар нь харуулж чадсан ном шүү. Надад байгаа шүү авч уншиж болно :)


Зиак ингээд энэ удаад 4 ном танилцууллаа дараа дахиад танилцуулна аа. Ном их уншвал сэтгэхүй их өөрчлөгддөг гэж боддог. Үнэн юм шиг байна лээ :D

Цэцэглэдэггүй цэцэг /өгүүллэг/

Шороо яран тэмүүлсээр түүнийг анх цухуйхад цонхон цаана сар гийж одод түгсэн өвлийн нэгэн саруулхан шөнө байлаа. Хөгнө шиг хар ногоон иштэй авирдаг энэ цэцэг бол хуримын бэлгэнд ирсэн тасалгааны есөн цэцэгний нэг. Гэрийн эзэгтэйд бол өнгө өнгөөр алагласан эдгээр цэцэгсийн дотроос хамгийн царай муутай нь тэр байлаа.

Цаг хугацаа...

Бэлгэнд ирсэн ихэнх цэцэгс одоо өнгө өнгийн, өөр өөрийн гоо үзэсгэлэнтэй цэцэг гаргасан бөгөөд маш тэсвэртэйд тооцогддог Мөнхрөө цэцэг, "царай муут" Хөгнөлж хоёроос л цэцэг гарахгүй удлаа. Өглөө бүхэн эзэгтэй цэцгүүдээ арчилж услах бөгөөд дээрх хоёр цэцгийг хамгийн сүүлд усалсан болоод орхино. Залуу хосуудын хувьд бүх юм сайхан байсангүй. Үе үе бие бие рүүгээ хатуу үгс шидэлцэнэ. Нэгэн шөнө Мөнхрөө анхилуун үнэртэй олон жижиг цэцэг дэлгэлээ. Харин "царай муут" салхивчны бариулд хүртэл өндөр ургасан боловч цэцэг гаргахгүй л байлаа. Өглөө нь эзэгтэй Мөнхрөө цэцэглэсэн байхыг олж үзээд баярласан боловч Хөгнөлжийг тэгтэл урт ургасанд яагаад ч юм дургүй байв. Салхивч нээх гэтэл бариулаас ороосон иш нь саад болсон тул эзэгтэй "царай муутын" хоёр гурван ишийг салхивчнаас салгах гэж хэсэг оролдоод эцэст нь хайчилж орхив. Шинэхэн амьдралаа өндөрт ургуулж, үзэмжит сайхан цэцэг дэлгэрүүлэх гэсэн түүний урам хүслийг нөхөр нь урд шөнө үгэн хайчаар тайрч орхисон шиг...

Өчигдөр бүхэн өнөөдөр байсан

Цагийн зүүний баруун тал руу ирээдүй ойртож

Цагийн зүүний зүүн талаас өнгөрсөн холдоно

Зүүний үзүүрт тогтох арвайн чинээхэн

Зүрх цохилох нь одоо, одоо гэх шиг

Би өөрөө одоог илтгэх цагийн зүү

Биедээ ирээдүйг шингээгээд өнгөрсөн болгогч

Цаг хугацааг хувиргагч мах цус ясаар хийсэн

Маргааш өчигдрийн дундах босоо зүү

Маргааш гэдэг надад хүрээд өнөөдөр болно

Мартагдахгүй сэтгэлд хадагдаад өчигдөр болно

Ирж яваа өчигдөрийг маргааш гэдэг

Ирээд буцсан маргаашийг өчигдөр гэдэг

Өөрчлөх боломж бүхий

Өчигдөр бүхнийг өнөөдөр гэдэг

Оюутан бид нарын өглөө яг л ингэж эхлэдэг :D

Хэхэ үнэхээр инээдтэй юм аа хахаха :))

ТА яг ҮНЭНДЭЭ хэн БЭ? тун СОНИРХОЛТОЙ сонжоо

Үзэг, харандаагаа аваад наашаа суугаарай. Нэг сонихолтой сонжоо оллоо. Дээрээс нь доошоогоо аажуухан гүйлгэж өөрт таарах хувилбараа цаасан дээрээ тэмдэглээд яваад байгаарай.
За эхэлье!


Та ойд явж байлаа. Гэтэл гэнэт нэг байшин тааралдлаа. Тэр ямар байшин байна вэ? /Өвсөн овоохойноос эхлээд үлгэрийн ордон ч байж болно.../ За хариултаа биччих

Дэлхийн хамгийн алдартай 10 зураг

1. Афганистан охин [1984]
Зурагчин : Steve McCurry

Энэ бол Афганистан охины зураг. Үүнийг бидний сайн мэдэх National Geographic сувгийн зурагчин Steve McCurry авсан байна. Sharbat Sugar нэртэй энэ охин Афганистандах дүрвэгсдийн албан ёсны бус сургуульд сурдаг охидын нэг. Афганистан эмэгтэйчүүдийн зургыг авна гэдэг маш хэцүү байдаг ч Steve McCurry д охины зургыг авах ховор боломж тохиосон байна. Зургыг авах үед Sharbat 12 настай байсан бөгөөд дараа жил нь National Geographic н нүүр болжээ. Харин түүний хэн болох нь 1992 онд тогтоогдсон байна.

"Дэлхий сүйрнэ, Харин хүн төрөлхтөн мөхөхгүй." гээд том эрдэмтэн шиг хэлчихье

Би ер нь дэлхий сүйрэх, гамшиг болох, амьтай бүхний мөхлийн талаар их сонирхож тэр талаар олон ч мэдээлэл толгойдоо цуглуулсан. Олон зөнч мэргэдийн зөгнөл, богдын бошгууд, олон шашны сургаал номлолуудад энэ талаар өгүүлж анхааруулсан байдаг. Гол нь Майяа омгийн он тооллын бичээсээс бусад бүх зөгнөл бошгуудад дэлхийн хүн төрөлхтөний төгсгөл ирнэ гэж баттай хэлсэн нь үгүй. Гэхдээ ч Майяачууд он тоолол дуусч дэлхий сүйрнэ гэснээс биш хүн төрөлхтөн устна гээгүй л дээ... Дэлхийн он тоолол төгсөж, яг л наран манддаг шиг цоо шинэ эрин эхлэхийг хэн байг гэхэв. Ер нь энэ дэлхий зүгээр байхгүй нь лавтай байх. Ямар нэгэн юм болох болоод л энэ талаар кино хүртэл хийж дэлхий даяар шуугиж байгаа биз. За энэ талаар яриад байвал бүтэн цагийн лекц тавьж чадна би. Тийм болохоор одоо түр азнаад үүнийг уншиж байгаа чамд алдарт зөнч мэргэн Вангагийн 2010 оноос хойшхи зөгнөлүүдийг сонирхуулъя! Хүмүүн төрөлхтөн гэгч одоогоос дахиад 2000 жил өнгөрсөн ч амьсгалсаар л байх болно...

Гуниглаад л байна уу даа аав минь

Гучин жилийн өмнөх алдаагаа надаас олж харчихаад
Гуниглаад л байна уу даа аав минь
Цэл залуудаа та ч бас над шиг
Цэцэг түүж шүлэг бичиж явсан болохоор

Халуу төөнөсөн зүрхэн дэх дурлал хайр бүхнээ
Харамлалгүй бүгдийг нь хүүдээн өгчихсөн болохоор
Гучин жилийн өмнөх өөрийгөө эргэж нэг хараад
Гуниглаад л байна уу даа аав минь

Би бас л бодлоо л доо...

Би амьтны амь хөнөөх талаар өмнө нь нээх тусгаж боддоггүй байлаа. Гэтэл нэг зүйл тохиолдсоноос хойш хорхойд ч хор хийхгүй юм шүү гэж боддог болсон. Тэгсэн хэрнээ түрүүхэн өндөг тахианы тухай бодож суухдаа тахианы мах ямар сайхан амттайг төсөөлж удахгүй болох найз охиныхоо төрсөн өдрөөр өөрийн гараар тахиа шарж өгөх санаа төрсөн юм. Энэ одоо юу гэсэн үг вэ? Мэдээж хүн бүр л тахиа иддэг би л ургуулж бодон тэнэгтэж сууна. Гэхдээ тахиагаа сайхан амтлаж шарчихаад, хажууд нь шарсан төмс, салат, кимчи тавиад хайртдаа дарс хундагалан зогсохдоо:
"Үнэнч ханийг минь хөнөөчихөөд
Үрсийг минь шарж идчихээд
Үсээр минь дэр хийчихээд
Биеийг минь торонд хорьж
Баясан жиргэхийг хүлээгч
Хүн чи сэтгэлээ
Хэнд худалдчихсан юм бэ?" гэж наад тахиа чинь хэлж байна лээ гэвэл хэзээ ч тэр тахиаг идэхгүй биз. Тэгээд ч зогсохгүй дахиж надтай төрсөн өдрөөрөө хамт байхыг хүсэхгүй, тэр өдрийн настр шууд унах байлгүй. Тэгж ч тэнэгтэхгүй л дээ би...

Би бодлоо л доо...

Би бодлоо л доо... Тахиа анхдагч уу, өндөг анхдагч уу?
Ер нь эхлээд бороо орсон байх, эсвэл цас ч юм уу
Тэгээд тэндээс ургамал үүссэн байх
Ургамлаас амьтан үүссэн байх
Амьтан нь хөгжөөд тахиа болсон биз
Тахиа өндөг гаргаад өндөг нь тахиа болоод
Энэ үлгэр эхэлсэн биз...

Шувууд тамхи зуун ниснэ.
Дээрээс үнсээ цацаж, ишээ шидэлнэ.
Тэнгэрээс унах тамхийг шүүрэн авч асаахад
Тээр дор шоргоолж гүйнэ...
Загаснууд замаг зажилна.
Элийрцгээнэ. Эрэг рүү нулимцгаана.
Би ганцаараа өөр... хань олдохгүй...
Бид хамт ууна. Ахиад ганц татчих гуниг минь!

Даардаггүйд чинь 

Гэр рүүгээ яардаггүйд чинь дуртай

Дараагийн буудал хаана вэ гэж 

Асуудаггүйд чинь 

Бас уудаггүйд чинь дуртай 

Уруулаараа хэнийг ч үнсдэггүй 

Зүгээр л үүл зурдагт чинь 

Ухаантай ч биш, тэнэг ч биш 

Ердөө хорин хоёртойд чинь дуртай Харамладаггүйд чинь 

Юу ч амладаггүйд чинь дуртай 

Хаашаа ч юм яваад, удаж удаж 

Ирдэгт чинь 

Эвлэрдэгт чинь дуртай 

Гартаа цаг зүүдэггүй 

Шувуу шиг далавчтайд чинь

 Ганцаараа бүхнээс өөр 

Этгээд зөрүүд зантайд чинь дуртай 

Яагаад ч юм уйлдаггүй 

Үргэлж инээж байдагт чинь л харин 

Яагаад ч юм дургүй Яагаад ч юм...

Нэг юм байна аа. Сайхан амрах хэрэгтэй юм байна. Сэтгэл санаа тайван, бодох санах муу зүйл бага, тэгээд зорилго мөрөөдөл дүүрэн байхад байдал илт сайжрах юм шиг байна шүү! За за одоо унтлаа би.

Би бүгдийг болгоё гэвч болохгүй байна но*ш гэж!

Амьдралд юм бүхэн хүссэнээр болохгүйгээс хойш тэмцэхээс өөр аргагүй юм даа.
Би нэг үлгэр ярьж өгье л дөө.
Эрт ээ урьдын цагт юм гэнэ ээ. Нэгэн аз жаргалын вант улсад өөртөө итгэл дүүрэн, бүтэхгүй зүйл гэж хэзээ ч үгүй мэт сэтгэж тэр хэрээрээ бүгдийг бүтээж, ихийг чадаж явдаг залуу хархүү байж гэнэ. Харин түүнд нэг л өдөр тоолж барашгүй олон асуудлууд, хэмжиж болшгүй хүчирхэг өрсөлдөгчид гарч иржээ. Тэднийг дийлэхгүй л бол өөрийн вант улсдаа амар тайван амьдарч чадхааргүй болох гэнэ. Тэр бүгдийг болгохын төлөө бүгдийг хийвч санасанд нь хүрэхгүй байлаа. Тэр үнэхээр шантарч гэнэ. Гэтэл түүнийг өөрийгөө зүхэж суухад нь хаанаас ч юм бүү мэд гэнэт гэрэл цацарч ариун цагаан дагина гарч ирлээ. Тэрээр залууд нэг өгүүлбэр шивнэжээ. "Тэвчиж чадхааргүй зоригтой бай, зоригтой болох тэвчээртэй бай..." гэж хэлж гэнэ. Энэ ганцхан өгүүлбэр түүнд ямар их ухаарал, ямар том амжилт авчирсан бол...
Үүнийг ухаарч ойлгож өөрийн биеэр үзэж байж л мэдрэх биз ээ.

Бодрол...

Би заавал амьдралын учир утгыг олох ёстой юу?
Яах гэж амьдраад байгаагаа, Амьдралын төлөө юу хийж байгаагаа хүртэл бүгдийг нь ойлгож ухаарсныхаа дараа үхэх ёстой юу? Ухаарч, ойлгож амжилгүйгээр энэ хорвоог орхих болчихвол харамсах ёстой юу?


Үнэндээ бүх зүйл дэндүү өрөөсгөл юм... Дэндүү харьцангуй...

Гэтэл өрөөсгөл гэж юуг хэлээд байгааг, харьцангуй гэж юуг тодорхойлоод байгааг бас л мэдэхгүй. Мэддэг мөртлөө мэддэггүй хамгийн түгээмэл сэдэв....
Нэг тийм гэхийн тэмдэггүй хоосон мэдрэмж... хонгилоор алхахад гарах хөндий дуу чимээ хэнхдэг хавьцаагаас минь хүнгэнээд байх юм.
Бүх зүйлийг ойлгох гэж зүтгэхээс.... өчүүхэн юмны учрыг ч болов олох гэж хичээхээс....
Хамаагүй юм шиг мөртлөө хамаатай зүйлд санаа зовохоос... Хэрэгтэй мөртлөө хэрэггүй юм шиг тэр олон асуудлуудад эд эсээ барахаас.... залхаад, ядраад, үнэндээ бодол минь ядраад байх шиг...
Бодохсон гэж зүтгэхээр бодол минь ядраад цухуйхгүй байна. Санаагаа зовоохсон гэхээр л санаа минь цуцаад цухалзахгүй юм.
Голын ус учиргүй хөлдөөд гөлийж, гялтайсан үзэсгэлэнт мөс болохыг хараад сэтгэлээ би тийм л байлгамаар.
Юу бичээд байгаагаа, юу бичмээр байгаагаа ч үл ухаарна, дуусгасан нь дээр бололтой...